Foto: Jan Jongeneel (studeerde in Hamburg)
Foto: Jan Jongeneel (studeerde in Hamburg)

Een tussenjaar in Duitsland

Waarom een tussenjaar? Een tussenjaar is een mooie manier om internationale ervaring op te doen voordat je gaat studeren of tijdens een studiepauze. Je leert een nieuwe cultuur kennen, verbetert je taalkennis en wordt zelfstandiger. Voor deze ervaringen hoef je niet naar het einde van de wereld te reizen- een tussenjaar in Duitsland biedt veel mogelijkheden en hoeft bovendien niet duur te zijn. Hieronder vind je een overzicht van de mogelijkheden om je tussenjaar nuttig en leuk te besteden en jezelf beter leren kennen.

Word au pair in Duitsland

Een goede manier om jezelf volledig in een andere cultuur onder te dompelen, is bij een Duitse familie in huis wonen. Zo heb je niet alleen de mogelijkheid de taal snel te leren, je leert ook van dichtbij de gebruiken en gewoontes in Duitsland kennen. Je hoort wel eens over uitbuiting van au pairs in het buitenland - dat wil je uiteraard voorkomen. In Duitsland zijn gelukkig de arbeidsvoorwaarden van au pairs  zorgvuldig vastgesteld door de Bundesagentur für Arbeit. Zorg ervoor dat zowel een eventueel bemiddelingsbureau als ook de gastfamilie met deze voorwaarden bekend zijn.

Ga vrijwilligerswerk doen in Duitsland

Een andere mogelijkheid om je tussenjaar nuttig te besteden is om vrijwilligerswerk te doen. Vrijwilligerswerk in verre landen zoals in Azië en Afrika zijn de afgelopen tijd veel negatief in het nieuws geweest omdat het vaak meer kwaad dan goed doet in deze landen. In Duitsland zijn dergelijke dingen gelukkig beter geregeld. Er is in bijna elke sector wel iets te vinden waar je een waardevolle bijdrage kunt leveren: van zorg tot natuurbeheer, van cultuur- tot sportinstellingen. Tijdens zo’n verblijf heb je vaak met veel verschillende mensen te maken en kun je je de taal zo automatisch eigen maken. Er bestaan meerdere organisaties die bemiddelen voor vrijwilligerswerk:

  • Vanuit de Duitse overheid wordt een Freiwilliges Soziales Jahr, afgekort FSJ, voor jongeren gestimuleerd. Hierbij kun je denken aan vrijwilligerswerk bij een ziekenhuis, een culturele instelling, maar ook bij monumentenzorg of een sportinstelling. Ook als je niet Duits bent, kun je je hiervoor aanmelden. Kost, inwoning en reiskosten worden (deels) vergoed en bovendien krijg je Taschengeld, een kleine vergoeding voor je diensten.
  • Daarnaast biedt de Europese Unie vrijwilligerswerk aan. Via een databank van de Europese Unie kun je een erkende organisatie vinden die bij jou past. Ook hier is het aanbod groot (zo'n 500 plekken alleen al in Duitsland!) en uiteenlopend. Zo kun je er terecht voor jongerenwerk, vrijwillige brandweer en werk in musea. En extra aantrekkelijk: sinds december 2016 kun je zelfs een Europees certificaat krijgen voor je bewezen diensten.
  • De organisatie Aktion Sühnezeichen Friedensdienste biedt elk jaar meerdere plekken aan voor vrijwilligers in het kader van projecten over politieke thema's of over de geschiedenis en gevolgen van de Tweede Wereldoorlog. De vrijwilligers werken dan bijvoorbeeld in een centrum voor kansarme jongeren, voormalige concentratiekampen, in het homomuseum in Berlijn, bij organisaties tegen racisme of bij een vluchtelingenorganisatie. 
  • Ten slotte zijn er ook nog veel particuliere initiatieven. Vrijwilligerswerk is altijd zeer gevraagd maar ook hier geldt: zorg dat je weet wat de voorwaarden zijn en dat de organisaties zich hier ook aan houden.

Doe een taalcursus Duits

Natuurlijk kun je je ook volledig richten op het leren van de Duitse taal. Zo kun je je Duits binnen een relatief korte tijd naar een hoger plan tillen. Omdat je tijdens de cursus ook in Duitsland verblijft, kom je automatisch overal Duits tegen en kun je meteen in de praktijk oefenen met de taal. In heel Duitsland zijn instituten die intensieve taalcursussen aanbieden. Vaak volg je bij zo’n intensieve taalcursus in de ochtend taallessen en worden er ’s middags of ’s avonds uitjes georganiseerd zodat je samen met je medecursisten ook de stad en omgeving leert kennen. Kijk eens op de website van het Goethe-Institut. Zij bieden speciale Jugendkurse aan (tot 21 jaar) waar de accommodatie en een uitgebreid activiteitenprogramma bij inbegrepen zijn. Ook veel universiteiten hebben een Sprachenzentrum waar je cursussen Duits kunt volgen. Daarnaast zijn er in bijna elke stad commerciële taalinstituten te vinden die ook intensieve cursussen aanbieden. De prijzen hiervan kunnen behoorlijk uiteenlopen. Dit heeft vaak te maken met hoeveel er bij de taalcursus inbegrepen zit, bijvoorbeeld accommodatie, eten en culturele activiteiten. Tip: verifieer de taalinstituten altijd en zoek op internet eerst naar recensies voordat je geld overmaakt. Zo voorkom je een teleurstelling ter plekke.

Meer informatie over een tussenjaar

Weet je nog niet zeker wat je wil doen tijdens een tussenjaar en ben je op zoek naar meer informatie over financiering, voorbereiding en praktische tips? WilWeg, het platform van Nuffic, heeft een uitgebreide pagina op haar website over een tussenjaar


top