"Je wordt beter voorbereid op de arbeidspraktijk"

Bas Bartels studeerde altviool aan de Hochschule für Musik in Freiburg im Breisgau.

Keuze voor Freiburg

Dat ik mijn masteropleiding in Duitsland en specifiek in Freiburg wilde doen, was in de eerste plaats vanwege de docent. Ik wilde mijn technische, muzikale en vooral mijn podiumvaardigheden verdiepen. Daarom koos ik voor de master altviool aan de Hochschule für Musik in Freiburg im Breisgau in de klas van professor Wolfram Christ. Tijdens mijn bacheloropleiding aan het Conservatorium van Amsterdam had ik me al georiënteerd en in de laatste stadia van mijn bachelor had ik ook al proeflessen genomen bij prof. Christ. Hieruit kreeg ik het gevoel dat ik bij hem, en ook in Freiburg, precies op mijn plek zou zijn. De afgelopen twee jaar heb ik harder gewerkt dan ooit te voren door de hoge eisen die mijn docent stelt aan zijn leerlingen.

Centrale ligging

Ik heb in Freiburg ook veel kamermuziek gespeeld. Met mijn kwartet, het Acanthus Kwartet, hebben we veel lessen gekregen, in Duitsland, maar ook in Zwitserland en Nederland. Hierin heeft de ligging van Freiburg, in het midden van Europa, ook erg geholpen. Bazel, Berlijn, Amsterdam waren allemaal goed te bereiken. Een mooi voorbeeld hiervan is dat ik tijdens mijn studie ook veel in Luzern heb kunnen werken en daar een heel bijzonder concert heb mogen bijwonen van  het Luzern Festival Orkest: een 'all star team' onder de orkesten waar mijn docent solo-altist is. Nu weet ik echt hoe goed dat orkest is, ook al had ik al veel dvd's van de opnames.

Uitgebreid eindexamen

Na intensief studeren was het tijd voor mijn eindexamen. Het verschil in de eindexamens op conservatoria tussen Nederland en Duitsland is dat er naast het 'gewone' eindexamen, een recital van ongeveer een uur, ook nog een Repertoireprüfung gespeeld moet worden. Dit laatste bereid je voor op toekomstige orkestaudities. Het houdt in: een klassiek concert, een modern concert, tien orkestfragmenten en een stuk dat je twee weken van tevoren te horen krijgt en je zonder je docent moet instuderen. Hiermee is het eindexamenproces mijns inziens veel zwaarder dan in Nederland. Tegelijkertijd wordt je wel 'degelijker' opgeleid en vooral beter voorbereid op de arbeidspraktijk.

Het DIA-Stipedium

Het DIA-Stipendium gaf mij de vrijheid om, vooral in de laatste maand voor mijn eindexamen, niet te hoeven bijverdienen waardoor ik elke dag volledig gefocust kon studeren. Financiële ondersteuning was erg welkom. De huren in Freiburg zijn niet mals, vanwege de vele studenten die hier wonen, ondanks dat het geen 'wereldstad' is. Mede door deze ondersteuning heb ik op beide onderdelen, het recital en de Repertoireprüfung, punten uit de hoogste categorie ontvangen.

Toekomst in Duitsland

Op dit moment zie ik mijzelf nog niet zo gauw terug naar Nederland. Na de culturele kaalslag in Nederland van de afgelopen tien jaar vond ik het, toen ik tweeënhalf jaar geleden in Duitsland aankwam, erg verfrissend om te zien dat er vanuit de algehele bevolking veel meer animo is voor 'cultuur'. Zo vroeg ik tijdens mijn eerste orkestproject op de Hochschule aan een Duitse collega waarom de orkestconcerten twee avonden na elkaar in dezelfde zaal op de Hochschule gespeeld werden. Het antwoord: 'omdat het vaak uitverkocht is, spelen we twee keer'. Dit is een schril contrast met de ervaring die ik had in Amsterdam, waar we een concert in Amsterdam speelden, meestal goed bezocht door veelal ouders en vrienden van de orkestleden, en een in Leiden voor een bijna lege zaal, met meer mensen in het orkest dan in het publiek. Dit antwoord van mijn Duitse collega deed mij dan ook echt deugd en hierdoor viel me steeds meer het verschil in de waardering voor cultuur tussen Nederland en Duitsland op. Om deze reden, plus het feit dat er natuurlijk gewoon heel veel meer orkesten zijn in Duitsland, heb ik besloten vooralsnog in Duitsland te blijven en me te richten op orkestaudities.

Aanrader

Ik kan iemand die in het buitenland wil studeren Duitsland van harte aanraden, maar kies niet alleen op basis van ‘de stad'. Op de langere termijn is het belangrijkst om ergens te studeren omdat de universiteit, Hochschule of docent goed is en je bevalt. Ik heb in dit geval geluk gehad omdat ik en bij deze docent wilde studeren én omdat ik al sinds ik klein ben in deze omgeving kom en erg van Freiburg houd. Aan studenten die twijfelen of ze wel naar Duitsland willen voor de studie zou ik willen zeggen: probeer het, geen land is perfect maar Duitsland heeft veel te bieden!