Studeren en werken tegelijk: de duale studie

Een vaak gehoorde klacht over studeren is dat de studie niet goed aansluit bij het beroepsleven. Ook in Duitsland bestaat dit probleem. Daarom bedacht Baden-Württemberg hiervoor in de jaren 70 een oplossing: de duale studie. De helft van de tijd studeer je aan een hogeschool of universiteit en de andere helft van de tijd werk je bij een bedrijf. Zo kun je de kennis die je tijdens je studie opdoet direct gebruiken voor je baan. Oorspronkelijk begonnen bedrijven als Daimler-Benz en Bosch met dit model, maar intussen zijn er talloze bedrijven, van groot tot klein, die in samenwerking met een Fachhochschule of (soms) een universiteit een duale studie aanbieden. Er zijn in totaal rond de 1000 duale opleidingen in Duitsland en dit aantal groeit elk jaar.

Drie soorten duale studies

Er bestaan in Duitsland drie varianten van een duale studie, ausbildungsintegrierend, praxisintegrierend en berufsintegrierend.

Bij een ausbildungsintegrierende studie volg je naast een bachelorstudie ook een Ausbildung, een erkende beroepsopleiding in een bedrijf. Je krijgt dus aan het eind van je studie een bachelordiploma én een erkende beroepstitel (vergelijkbaar met een Nederlands MBO-diploma).

Een praxisintegrierende studie heeft ook een theoretisch en een praktisch deel, maar dit praktische deel is geen erkende Ausbildung. Je krijgt dus aan het einde één diploma, een bachelor. Het praktische deel behelst meestal een langdurige stage bij één bedrijf, maar soms ook kortere stages bij verschillende bedrijven.

Berufsintegrierende duale studies zijn er voor mensen die al een tijdje aan het werk zijn. Hier wordt je bestaande baan geïntegreerd in je studie. Als je net van de middelbare school komt, is deze variant dus minder interessant.

Voor- en nadelen van duaal studeren

Het grootste voordeel van duaal studeren is dat je al vanaf het begin van je studie ervaring in de praktijk opdoet. Je hebt na je studie qua werkervaring dus een streepje voor. Een ander voordeel van een duale studie, tenminste in de ausbildungsintegrierende variant, is dat je twee diploma’s krijgt. Ook financieel is een duale studie aantrekkelijk, omdat je voor het praktijkdeel loon uitbetaald krijgt en de werkgever vaak ook de eventuele kosten voor semesterbijdrages betaalt. Duale studies bieden meestal ook betere studieomstandigheden. Ten slotte is er een grote kans dat je direct na je studie gelijk aan de slag kunt bij het bedrijf waar je tijdens je studie hebt gewerkt. Zij hebben immers in je opleiding geïnvesteerd en hebben er dus belang bij je aan hun bedrijf te binden.

Een duale studie is echter niet voor iedereen een goede optie. De werkdruk kan hoog zijn door de combinatie van werken en studeren. Je hebt met een duale studie ook duidelijk minder vakantie dan een gewone student. Een ander nadeel is dat je met een duale studie minder makkelijk kunt stoppen. Omdat je werkgever veel in je investeert, wil hij daar natuurlijk ook iets voor terug. Het is daarom van belang van tevoren goed na te denken of een duale studie wel echt iets voor jou is. Ook is het wetenschappelijke gehalte van een duale studie minder hoog, omdat de focus sterk op de praktijk ligt. Overweeg je een wetenschappelijke carrière, dan is een duale studie misschien een minder goed idee.

Aanmelding

Er zijn drie verschillende manieren om je voor een duale studie aan te melden. De eerste optie is eerst een stageplek of Ausbildungsplatz bij een bedrijf te zoeken. Biedt een bedrijf je zo’n plek aan, dan kun je je vervolgens bij Hochschule inschrijven waarmee het bedrijf een samenwerkingsovereenkomst heeft. Bij de tweede optie solliciteer je ook eerst voor een stageplek of Ausbildungsplatz bij een bedrijf. Met die aanmelding meld je je vervolgens bij een Hochschule aan, waar opnieuw een selectie plaatsvindt. Je moet dus zowel door een bedrijf als door de onderwijsinstelling worden aangenomen voor je kunt gaan studeren. De derde optie is dat je eerst een studieplek bij een Hochschule bemachtigt en daarna een bedrijf te zoekt waar je het praktijkdeel van je studie kunt doen. Onderwijsinstellingen met zo’n aanmeldingsprocedure beschikken vaak over een uitgebreide databank voor stage- en opleidingsplekken, zodat je niet aan het begin van je studie zonder praktijkgedeelte zit.

Het is erg belangrijk dat je op tijd naar een studie- en werkplek gaat zoeken wanneer je een duale studie wilt gaan volgen. Duale studies beginnen doorgaans in de zomermaanden. Rond deze tijd worden ook de vacatures voor het volgende jaar uitgeschreven. Vaak kun je je dan tot het einde van het jaar nog aanmelden voor een duale studie die de zomer daarop begint. Elk bedrijf hanteert echter andere deadlines, dus informeer je daarover.

Hoe de aanmeldingsprocedure bij een bedrijf precies verloopt, verschilt van bedrijf tot bedrijf. Over het algemeen geldt dat grote bedrijven meer aanmeldingen krijgen en daarom een iets andere procedure hebben dan bedrijven uit het midden- en kleinbedrijf. Grote bedrijven hebben meestal een procedure met meerdere selectierondes, vaak georganiseerd door een speciaal bureau, terwijl je bij een klein bedrijf sneller op gesprek mag komen.

Meer informatie

Wil je meer weten over duale studies? Er zijn een aantal algemene websites over duaal studeren met meer informatie, inclusief overzichten van duale studies en van bedrijven die duale studies aanbieden:

www.duales-studium.de

www.wegweiser-duales-studium.de

www.hochschulkompass.de/studium/rund-ums-studieren/studienformen/duales-studium.html