Studeren in Heidelberg

Onder de loep: Germanistik im Kulturvergleich

Met zijn pittoreske ligging aan de Neckar wordt Heidelberg ook wel een van de mooiste steden van Duitsland genoemd. Vandaag de dag trekt ze door haar uitstraling veel toeristen, onder wie zo’n 3 miljoen dagtoeristen. Het slot van Heidelberg hoog boven de stad vormt samen met de Alte Brücke een van de herkenningspunten van Heidelberg. Verder vind je er schitterende pleinen met fonteinen – zoals de centraal gelegen Marktplatz – die omgeven zijn door statige huizen, pittoreske winkeltjes, maar ook de nodige studentencafés. De Biergarten en zijn zonneterrassen zijn daarbij onmisbaar in de zomermaanden en geven de stad een mediterrane uitstraling. Het bekendste winkeltje van Heidelberg is de chocolaterie van Fridolin Knösel, welke stamt uit de 19e eeuw. Ook als je de natuur in wilt, ben je in Heidelberg aan het juiste adres, aangezien de stad aan de uitlopers van het oeroude Odenwald ligt.

 

De Universiteit van Heidelberg stamt uit 1386 en is daarmee de oudste universiteit van Duitsland. Leuk om te weten is dat deze mede is opgericht door een Nederlander, Marsilius van Inghen. De universiteit behoort tot de dag van vandaag tot de voorhoede van het internationale wetenschapsveld, waardoor ze aantrekkingskracht uitoefent op internationale studenten en wetenschappers. Vooral voor geneeskunde wordt Heidelberg als dé topuniversiteit van Duitsland beschouwd en heeft voor deze studie zeer strenge toelatingseisen. De universiteit telt zo’n 30.000 studenten. Bekende namen uit het verleden zijn onder andere Max Weber en Georg Wilhelm Friedrich Hegel. In 2006/2007en 2012 werd de universiteit voor haar goede prestaties beloond en kreeg ze officieel het predicaat exzellent – samen met tien andere universiteiten in Duitsland, op een totaal van 140. Het motto van de universiteit is semper apertus – ‘altijd open’.

Germanistik im Kulturvergleich

De studie ‘Germanistik im Kulturvergleich‘ (zowel bachelor als master) wordt aangeboden door het Institut für Deutsch als Fremdsprachenphilologie aan de Universiteit van Heidelberg. Het instituut werd in 1972 opgericht en heeft een opvallend hoog aantal buitenlandse studenten. De driejarige bachelor biedt buitenlandse en Duitse studenten de mogelijkheid om kennis op te doen van de Duitse taal en literatuur. Onderwijs en onderzoek focussen zich daarbij vooral op taalvergelijkende en interculturele aspecten van de Duitse taal. Wetenschappelijke kernvakken worden daarbij afgewisseld met vakken die meer praktijkgericht zijn, zoals ‘Didaktik für Deutsch als Fremdsprache’ en ‘Interkulturelle Kommunikation’. Binnen de studie is er veel keuzevrijheid. Zo kun je alleen de taalwetenschappelijke vakken volgen of alleen de literatuurwetenschappelijke. Een combinatie van beide is ook mogelijk. De bachelor kent geen Numerus Clausus. Je kunt de studie zowel in het zomer- als het wintersemester beginnen.

De masterfase van deze studie bouwt voort op de kennis die tijdens de bachelor in Heidelberg is opgedaan of tijdens een vergelijkbare studie elders. Je kunt de master ook in deeltijd volgen. Buitenlandse studenten dienen zich bij zowel de bachelor als de master via het Akademische Auslandsamt in te schrijven. Voor het wintersemester kun je je inschrijven tot 15 juni en voor het zomersemester kan dat tot 15 november. Verdere voorwaarden voor toelating vind je hier.

Ervaring: “Het is allemaal uitstekend geregeld hier”

De Nederlandse student Roswitha Dickens vertelde ons over het studieprogramma en haar ervaringen in Heidelberg.

Waarom heb je ervoor gekozen om een master in Heidelberg te volgen?

Ik heb niet zozeer voor Heidelberg gekozen als voor de studie ‘Germanistik im Kulturvergleich’  die mij zeer aansprak. Eerder had ik al drie jaar Duits in Antwerpen gestudeerd en ben tijdens mijn studie in Antwerpen ook een semester naar Düsseldorf op uitwisseling geweest. Je kunt dus wel zeggen dat ik al iets met Duits had.

Je Duits was dus al goed genoeg voor je naar Heidelberg ging?

Ja, dat wel, maar het voeren van meer alledaagse gesprekken heb ik wel echt in Duitsland zelf geleerd.

Hoe ben je aan woonruimte gekomen?

Ik heb gezocht via het Studentenwerk en ben zo aan een kamer gekomen. Ik heb nu een kamer van 16m² in een Wohngemeinschaft voor 180 euro per maand, net buiten Heidelberg.

Hoe bevalt de studie?

Prima. Het is allemaal erg interessant en de opleiding is van een hoge kwaliteit. De master bestaat uit vier verschillende richtingen waar je uit kan kiezen en ik heb voor de richting ‘Komparatistik’ (Vergelijkende Literatuurwetenschappen) gekozen. Ik ben nu bezig met mijn scriptie en daarvoor doe ik onderzoek naar DDR-literatuur. Hierbij wil ik kijken naar auteurs die zich door middel van de personages in hun boeken terugtrokken uit de socialistische samenleving. Ze ontsnapten eraan door hun personages ook te laten ontsnappen aan het maatschappelijk leven. Hoofdpersonages die hun baan opzegden, de boel de boel lieten en weigerden verder hun leven te leiden. Terwijl het de bedoeling was dat auteurs in de DDR een opvoedende rol vertolkten, waarin hun personages het goede voorbeeld moesten geven van hoe je je in een socialistische samenleving moest gedragen, deden zij dat dus niet. Dat was dus in feite een vorm van verzet. En het was een  manier van overleven. Ik hoop uiteindelijke duidelijk te kunnen maken dat de beschrijving van deze neiging tot terugtrekken onder sommige auteurs ten tijde van de DDR met een andere toon of zichtwijze gepaard gaat. Na de val van de Muur is onze blik op de DDR-tijd veranderd. De titel van mijn scriptie wordt iets in de trant van Die Darstellung von Rückzug in der DDR-Literatur.

Hoe is het contact met medestudenten?

Er zitten hier heel veel internationale studenten, dus daarmee zit je allemaal in hetzelfde schuitje. Dat is bijvoorbeeld weer anders dan sociaal contact met Duitse studenten, die allemaal al vrienden en familie in de buurt hebben wonen en vaak in het weekend daarnaartoe gaan. Inmiddels heb ik al redelijk wat vrienden gemaakt hier en bekenden kom ik om de haverklap tegen.

Hoe is het studentenleven in Heidelberg?

Er is genoeg te doen – het is een echte studentenstad. Ik ben zelf niet zo’n feesttype, maar als je wilt zijn er genoeg plekken om heen te gaan. Verder doe ik één keer in de week aan Zumba via de universiteit en met mijn studentenkaart is dat gratis. Het is allemaal uitstekend geregeld hier. Ook ben ik lid van de studentenvereniging NWS (Nederlandse Wereldwijde Studenten) en met de leden daarvan vieren we gezellig feesten als Sinterklaas en Koninginnedag.

Wat is je favoriete plek in Heidelberg?

Heidelberg heeft vele mooie plekjes. Zo is het uitzicht vanaf de Philosophenweg of de Königsstuhl in ieder seizoen weer even prachtig en op de Neckarwiese kan het eigenlijk ook nooit fout gaan. Maar mijn meest favoriete locatie is waarschijnlijk wel het hofje bij mijn instituut. Je bevindt je middenin de stad, maar toch is het er heerlijk rustig. Op de bankjes aldaar heb ik menig middagpauze doorgebracht; snel naar de supermarkt om wat lekkers te halen en dan even ontspannen tussen de lessen en het leren door.

Ben je van plan om in de toekomst nog langer in Duitsland te blijven?

Ik ben van plan om na mijn studie te promoveren. Daarvoor wil ik in principe wel blijven, maar dat ligt er ook aan of ik een beurs kan krijgen en of er promotieplekken beschikbaar zijn.