Foto DIA
Foto DIA

"De strenge hiërarchie viel in de praktijk erg mee"

Interview met Lea Klarenbeek, in 2015 gastonderzoeker bij het Wissenschaftzentrum Berlin für Sozialforschung

Je hebt van september tot en met november 2015 in Berlijn gewoond. Wat heb je daar gedaan?

Met behulp van het DIA-Stipendium ben ik verbonden geweest aan het Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung (WZB) in Berlijn. Ik heb een voorstel voor PhD-onderzoek geschreven aan het Duitsland Instituut Amsterdam en de AISSR aan de UvA. Mijn onderzoek gaat over de emancipatie van minderheden, en dan specifiek minderheden in Duitsland. Aan het WZB was ik verbonden aan de afdeling Migration and Diversity, die inhoudelijk zeer goed aansloot bij mijn eigen onderzoek. Mijn aanwezigheid daar heeft mij in staat gesteld snel wegwijs te worden in het Duitse onderzoek naar migratie en diversiteit. Ik heb kunnen samenwerken met prof. Ruud Koopmans, ook verbonden aan het WZB, een van de autoriteiten op mijn onderzoeksgebied.

Was het voor je onderzoek van belang om naar Duitsland te gaan?

Absoluut! De Duitse onderzoekscultuur speelt een belangrijke rol in mijn onderzoek. Bovendien is er veel over mijn onderwerp in het Duits gepubliceerd. In Nederland is het moeilijk om aan deze publicaties te komen, terwijl ze in Berlijn gewoon in de bibliotheek te vinden zijn. Wanneer ik wat verder ben met mijn onderzoek, zal ik misschien ook weer naar Berlijn gaan om interviews af te leggen en resultaten uit te werken.

Hoe was de onderzoekscultuur in Berlijn in vergelijking tot Amsterdam?

Het was erg kleinschalig en dat vond ik erg prettig. Iedereen was erg behulpzaam en ik heb echt grote stappen gezet met mijn onderzoeksvoorstel. Ik werd vooraf gewaarschuwd voor de strenge hiërarchie. Dit vond ik in de praktijk erg meevallen. Wel was iedereen wat serieuzer. Er was minder ruimte voor luchtige gesprekken tijdens de lunch dan ik gewend was aan de UvA. 

De Siegessäule in Berlijn (Foto: Christie Miedema)
De Siegessäule in Berlijn (Foto: Christie Miedema)

Heb je gemakkelijk een kamer kunnen vinden?

Ik kon het appartement van een vriend overnemen. Het was een ontzettend mooie plek op de grens van Neukölln en Kreuzberg. Ik heb hier veel geluk mee gehad. Ik denk dat het over het algemeen niet heel moeilijk is om in Berlijn een kamer te vinden, al helemaal niet wanneer je er al bent.

Hoe was de overgang van Amsterdam naar Berlijn voor jou?

Ik vond het een gemakkelijke overgang, als je al van een overgang kunt spreken. De mensen zijn er ontzettend vriendelijk en door veel Duits te spreken had ik de taal sneller onder de knie dan ik had gedacht. Verder spreken mensen ook goed Engels, wat de taalbarrière nog minder maakte. Ik moest in het begin wel even wennen aan de lunch. Stipt om 12.00 uur aten we groenten met roomsaus. Heel wat anders dan een broodje kaas tussendoor. Verder vond ik Berlijn een hele prettige stad om in te wonen. Ik heb ook een jaar in Londen gewoond. Daar duurde het langer voordat ik gewend was. Mensen zijn daar de hele dag bezig met het kunnen betalen van de huur terwijl het in Berlijn allemaal wat losser is. Ook vond ik het opvallend het in Berlijn niet gek gevonden wordt om alleen activiteiten te ondernemen. Hierbij is het niet moeilijk om spontaan met mensen aan de praat te raken, waardoor nieuwe vrienden al snel gemaakt zijn. 

Zou je in de toekomst nog terug willen gaan naar Berlijn of naar een andere plek in Duitsland?

Ik heb nog geen concrete plannen, maar ik sluit het zeker niet uit om nog een keer naar Berlijn te gaan voor mijn onderzoek. Ik was al vaker naar Berlijn geweest en ik ben super enthousiast over de stad. Ik vind het een groot pluspunt dat ik mij niet een half jaar of een jaar hoefde te binden aan één stad. Ik heb nu drie maanden in Berlijn doorgebracht, maar ik zou in de toekomst ook best een andere stad kunnen ontdekken. Göttingen zou ook zeker een bezoek waard kunnen zijn, omdat daar een erg goed onderzoeksinstituut gevestigd is.


top